Kripto Para Yakımı (Burn) Ne Anlama Gelir?
Kripto Para Yakımı (Burn) Ne Anlama Gelir?
Kripto para piyasasında ‘burn’ tabirini sıklıkla duymuşsunuzdur. Bu terim kripto paraları dolaşımdan kaldırmak amacıyla kalıcı bir şekilde arzı yani talebi azaltmak olarak tanımlanabilir. Kripto paraların belirli bir adetinin kalıcı olarak blok zincir ağındaki dolaşımdan çıkarılması anlamına gelmektedir.
Genel itibariyle proje geliştiricileri ve yöneticileri tarafından yapılan bu yöntemde, belirli bir kısmın yakılması yani dolaşımdan kaldırılması olarak tanımlanan bu kelime yatırımcıları teşvik etmek amacıyla yapılır. Yatırımcıları daha çok yatırım yapmaya yönlendiren bu yöntemde genellikle altcoinler ya da daha küçük ölçekli tokenlerda gerçekleşir. Böylelikle dolaşımda var olan sayının kontrolü ele alınmış olur.
Birden fazla kripto para geliştiricisi, bazı planlamalar yaparlar ve milyonlarca hatta milyarlarca kripto para biriminin yakımını gerçekleştirirler. Herkesin yapabileceği bir işlem olmamakla beraber, planlamadan yapılan ‘burn’ işlemi çok büyük değer kayıplarına yol açabilmektedir. Arzın azaltılması için yapılan bu işlemde, kripto para biriminin fiyatının yükselmesine yol açarlar. Bu sayede yatırımcılar yükselen fiyatlarla trade etme imkânı bulup fayda sağlayabilirler. Lider kripto para birimi olan Bitcoin başta olmak üzere birçok kripto para birimleri sınırlı arza sahiptirler. Ancak her kripto para birimi için bu durum geçerli değildir.
Yukarıda belirttiğimiz gibi kripto para yakımları genellikle fiyat artışları için uygulanmaktadır. Bu bir nevi geçmişte uygulanan ve birçoğumuzun aşina olduğu hisse senetlerinin geri alımlarına benzetilebilir. Aynı şekilde kripto para yakımları, hisse senetlerinin geri alınmasına benzemektedir ve aynı amaca hizmet ederler.
Kripto Para Yakımı Nasıl Yapılır?
Bu işlemde toplam arzı sınırlı olmayan kripto para birimleri ve projelerde fiyatlar sürekli artış göstermediğinden yapılıyor. Böylece bir denge sağlanıyor ve dengelenmesi amaçlanıyor. Belirli bir kısmının dolaşımdan kaldırılması işlemi ise, blok zincir ağı üzerinde kullanılmayan bir cüzdana gönderilerek gerçekleşmektedir. Kimsenin erişimi olmadığı bu cüzdan adreslerine gönderilen kripto para birimleri bir daha kullanılmamak üzere yok olmaktadır. Özel cüzdanı geçerli olmayan, kullanılmayan ve ölü olarak tabir edilen bu cüzdan adreslerine aktarılan kripto paralar dolaşımdan kaldırılır ve geri döndürülemezler.
Bu işleme geçtiğimiz senelerde yaklaşık olarak 9 milyar dolar değerinde Ethereum yakılması örnek verilebilir. Aynı şekilde Ethereum’da sınırlı bir arz olmadığı için yakım işlemi gerçekleşti ve ortalama gas fee ücretleri 2021’in başlarında yaklaşık 100-200 Gwei’den Aralık 2022’de 15-20 Gwei’ye düşmesine sebep oldu. Her ne kadar ayı piyasasında olsak bile bu ve bunun gibi işlemler kripto para birimlerinin fiyatlarının yükselmesine neden oluyor.